Blokkade aan de 1e halswervel (de atlas)

De atlas is een onderdeel van het OAA complex = het Occiput, atlas (C1), Axis (C2) complex.
De atlas en de axis verschillen heel erg van vorm en beweging t.o.v. de andere halswervels. Ook hebben ze geen tussenwervelschijven zoals de rest in de wervelkolom. Dat betekent dat de occiput direct articuleert op het gewrichtsvlak van de atlas.
Vanuit het achterhoofdgat loopt het ruggenmerg helemaal door tot de staart, hieruit ontspringen ontelbare zenuwaftakkingen die zich door het paardenlijf verspreiden en zorgen voor aansturing van organen, doorbloeding, beweging enz.  Alle informatie die vanuit het paardenlijf verstuurd wordt naar de hersenen verloopt ook weer door deze regio.

Beweging van het OAA complex

De bewegingen die hier gemaakt kunnen worden zijn flexie, extensie, laterale buiging en rotatie.
De occiput maakt over het gewrichtsvlak van de 1^e halwervel een ‘roll – slide’ beweging, dit houdt in een flexie, extensie en sidebending  (laterale flexie) met daarbij een kleine translatie van de occiput i.r.t. C1 in tegenovergestelde richting. Het Alare ligament begrenst een verdere buiging waardoor er een rotatie van C1 plaatsvind in de tegenovergestelde richting. (Foto halswervels) dus, zodra het hoofd naar links gebogen wordt zal de 1^e halswervel weg roteren om plaats te maken voor de schedel tijdens de buiging.

Voorbeeld van een bewegingsbeperking in dit gebied

Op foto 1 links is te zien dat bovenstaande beweging niet gebeurd bij dit paard. Foto 2 links laat zien dat het paard zijn hoofd zelfs een beetje kantelt om de beperking op de 1^e halswervel te compenseren. Het paard zal moeite hebben met het aannemen van de juiste stelling en buiging maar ook zal dit van grote invloed zijn op de mobiliteit van de kaak.
Verder zal het de vascularisatie van het hoofd (dit kan hoofdpijn veroorzaken) en een aantal craniale zenuwen beïnvloeden welke op hun beurt weer problemen gaan veroorzaken zoals niet graag de oren laten aanraken of niet graag een halster aan laten doen.

Bij foto 1 onder & 2 rechts is te zien dat de behandeling al een positief effect heeft gehad. De eigenaar heeft een aantal oefeningen mee gekregen om te zorgen dat het hele gebied zo mobiel mogelijk blijft. Verder staan er een aantal dagen wandelen opgevolgd met wat simpel longe werk op het programma.

TMJ problemen bij het paard

TMJ oftewel kaak disorder bij het paard

Het TMJ (temporomandibular joint) is het gebied waar de kaak, of de mandible, articuleert met het temporale bot net onder het oor aan beide kanten van het hoofd.
Het kaak gewricht van het paard zit iets ingewikkelder in elkaar als dat van een mens omdat paarden hun oren kunnen bewegen en hun tanden blijven doorgroeien dus eigenlijk ook ‘bewegen’.
Het kaakgewricht hangt ook weer samen met het tongbeen (hyoid) dat weer een directe verbinding maakt met de schouders dmv de musculus omohyoideus. Je kunt je dus wel voorstellen dat het tongbeen, tong en kaakgewricht veel invloed hebben op de beweging van het voorbeen.

Een goed functionerend kaakgewricht zorgt ervoor dat de rest van het lijf in balans blijft, denk aan: equilibrium, biomechanica en het verteringsstelsel. Alles in het paard is met elkaar verbonden, als er onbalans is op één plek dan kan dit zorgen veel meer onbalans of beperkingen in een ander gedeelte van het lijf.

Indicaties van kaakproblemen kunnen o.a. Zijn:

Gevoelig aan één of beide oren, gevoelig bij de kaak, temporal spieren ongelijk of te sterk ontwikkeld, moeite met stelling aannemen, beperking in de schouder beweging, SI problemen, verteringsproblemen (kaakproblemen kunnen ook een bijdragen brengen aan maagzweren!) ongelijk afslijten van tanden, hoofdpijn enz.

Ongelijk afslijten van de tanden:

Onderstaand zijn 2 foto’s toegevoegd van paarden met TMJ problemen.

Foto 1: dit paard mist aan beide zijden van de onderste kiezen rij de laatste kies waardoor die bovenste kiezen niet mooi af kunnen slijten en dus te lang worden, ook de voorste kiezen blijven iets langer. Deze beperken de beweging en zorgen ervoor dat de onderkaak niet netjes naar beneden kan schuiven, iets wat zeer belangrijk is tijdens het kauwen en bij een correcte nageeflijkheid.

Foto 2 : Dit paard heeft een beperking in haar TMJ waardoor de onderkaak niet naar beneden kan schuiven. Hierdoor kunnen de voorste kiezen aan beide kanten niet mooi afslijten wat weer zorgt dat de rest van de kiezen niet mooi op elkaar kunnen komen en dus ook weer ongelijk afslijten.

Neusriem
Iets wat veel ter discussie staat momenteel is hoe strak de neusriem aangesnoerd mag worden.
Hierboven is al eens benoemd dat bij een correcte nageeflijkheid de onderkaak naar voren moet schuiven. Als dit niet kan door tand- en kaakproblemen maar ook door een TE STRAKKE neusriem zal een paard deze beweging moeten gaan compenseren.
Een paard doet dit door te buigen op de 2e en 3e (C2 en C3) halswervel: deze zijn hier niet voor gemaakt!

Probeer maar eens bij jezelf:
Laat je onderkaak los hangen en breng je kin naar de borst, dit lukt zonder problemen.Nu zet eens je tanden op elkaar, leg een vinger tegen je kin en geef een klein beetje druk. Probeer nu nog eens je kin naar de borst te brengen.
Voel je hoe lastig dit gaat?
Ook kun je proberen om met je vinger tegen je kin je mond te open. Merk je dat ipv van dat je onderkaak naar beneden gaat je hoofd naar achteren kantelt? Je moet hiervoor buigen op de 2e en 3e halswervel.

Twijfel je of je paard TMJ problemen heeft, neem dan even contact op met je Paardentandarts / gebitsverzorger en een goede osteopaat.
(Note: er bestaan verschillende opleidingen tot osteopaat. Een gedegen opleiding kost veel tijd en inspanning. De goede opleidingen duren minimaal drie jaar.)

Foto’s tanden: Marcel Jacobs Gebitsverzorger voor paarden.

Sportmassage voor paarden op alle leeftijden

Sportmassage is goed voor alle paarden, of je nu voor wedstrijden traint of recreatief rijdt. Maar ook voor een paard op leeftijd is massage een zeer goede ondersteuning.

Op het moment dat er zich een spierprobleem voor doet, is het probleem het zelfde ongeacht het niveau. Vergelijk het maar met een marathonloper en een recreant hardloper. Op het moment dat er sprake is van een blessure zoals een kuitblessure is dit voor beide het zelfde. Humane topsporters weten al heel lang dat sportmassage bijdraagt tot betere prestaties.

Ruim 60% van het totale lichaamsgewicht van het paard bestaat uit skeletspieren. Een enorme massa dus wat direct al de belangrijkheid aangeeft.

Een paard probeert zich, net als een mens, te onttrekken aan pijn. Hij gaat zich anders bewegen, korter en minder vloeiend. Het paard wilt de pijnlijke spier ontlasten waardoor andere spieren het werk overnemen en dus gaan compenseren, ze doen werk waarvoor ze niet bedoeld zijn en raken op hun beurt weer overbelast. Zo kan een simpele overspanning in een spier op een plek, een probleem veroorzaken op een geheel andere plek in het lijf. Omdat er in het gedrag van het paard vaak maar kleine veranderingen te zien zijn is de kans groot dat je als ruiter/eigenaar hier gewend aan raakt en dus niet meteen merkt dat er een spierprobleem aanwezig is. Je paard buigt minder makkelijk in naar links dan naar rechts (of andersom), zwiept met z’n staart als je een hulp geeft of ineen krimpt bij het poetsen. Dit zijn een aantal voorbeelden van signalen dat je paard zich niet prettig voelt, stijf is of pijn heeft. Vaak zijn we geneigd deze signalen te negeren, het paard moet zich gedragen en we proberen hem “erdoorheen” te rijden. Natuurlijk moet je paard soms over zijn grenzen gaan om te verbeteren, dat is trainen. Maar let goed op signalen die je paard geeft en er eerst niet waren of problemen die je met trainen niet opgelost krijgt. Grote kans dat er meer aan de hand is dan “mijn paard is gewoon even lastig”.

Sportmassage is geen wondermiddel en zal niet ineens alle “knopjes” op je paard zetten. Wel kunnen we hiermee zorgen dat het paard zijn bewegingsvrijheid weer terug krijgt. Tijdens de massage worden de pijnlijke en verkrampte spieren opgezocht waarna de blokkades, knopen en verklevingen worden verholpen. Massage verbeterd de doorbloeding waardoor afvalstoffen beter kunnen worden afgevoerd en voedingsstoffen weer makkelijker de plaatst van bestemming kunnen bereiken en een spier dus weer kan ontspannen en uiteindelijk kan gaan groeien.

Sportmassage is geen overbodige luxe. Het kan de prestaties van je paard verbeteren, het zorgt voor ontspanning en een werkwilliger paard.

Jij wilt toch ook een paard dat lekker in z’n vel zit 🙂

Bij oudere paarden neemt het spiervolume en de spierkracht af en gewrichten krijgen met slijtage te maken. Doordat ze wat stijf en stram worden hebben ze vaak moeite met opgang komen. Deze paarden zijn zeer gebaat bij een massage omdat het de doorbloeding op gang brengt. Hieronder een filmpje van de 30 jarige Cupido. 

Krachtvoer versus ruwvoer oftewel koolhydraten versus vetten.

Als sportmasseuse voor paarden loop ik geregeld tegen problemen aan die voeding gerelateerd zijn. Nog vaak wordt er onvolledig en slecht uitgebalanceerd gevoerd waardoor het paard niet in staat is zijn lichaam gezond te houden.

Krachtvoer versus ruwvoer oftewel koolhydraten versus vetten.

In de dunne darm van het paard worden zetmeel, vet en eiwitten verteerd. Wanneer paarden teveel zetmeel (zoals grote porties krachtvoer) krijgen kunnen de enzymen in de dunne darm niet voldoende verteren waardoor dit onverteerde zetmeel zal doorstromen naar de dikke darm. De miljarden micro-organismen in de blinde en dikke darm leven in een evenwicht met elkaar en zijn niet gewend om een grote hoeveelheid zetmeel te verteren waardoor het evenwicht verstoord raakt. Dit kan resulteren tot overproductie van zuren, zoals melkzuur en/of gas, die kunnen leiden tot koliek of hoefbevangenheid.

Zetmeel en de overige koolhydraten worden afgebroken tot glucose. Zodra dit in het lichaamsweefsel terecht is gekomen kan het omgezet worden in energie, of in glycogeen of vet voor energie opslag. De energie kan direct gebruikt worden of de opgeslagen energie kan op een later tijdstip worden aangesproken. 

Een belangrijk aandeel aan voedingsstoffen haalt een paard uit de fermentatie van ruwvoer dat voornamelijk plaatst vindt in de blinde en dikke darm wat gedaan wordt door bacteriën. Die maken er vluchtige vetzuren van waarna ze omgezet kunnen worden in energie of vet. Hierdoor kunnen paarden in principe leven op uitsluitend ruwe vezelrijke voedermiddelen.

Vezels zijn langzaam verteerbaar en geven het paard continue energie die gebruikt kan worden over een langere periode.

De manier waarop de spieren van het paard energie gebruiken is afhankelijk van de aard van de energiebron. Bij een paard dat vooral koolhydraten krijgt zullen de spieren zich optimaliseren voor een meer kortstondige, maar felle verbranding. Het gevolg is vaak een paard dat “hyper” reageert (herkenbaar?) en/of stijve en pijnlijke spieren heeft. 

terwijl een paard dat vet als brandstof gebruikt zijn energie gelijkmatiger verbruikt en zich dus minder nerveus opstelt maar veel langduriger zijn energie blijft behouden.

Koolhydraatverbranding (anaeroob) kan bij gebrek aan voldoende zuurstof tot verzuring van de spieren leiden. Dit verzuren is echter per definitie onmogelijk bij de verbranding van vet omdat het verbrandingsproces hier op aërobe ( met zuurstof) plaats vindt.

Paardeneigenaren denken al vaak dat een paard (veel) krachtvoer nodig heeft. Toch kunnen veel paarden zeer goed vooruit met voldoende ruwvoer ( ca 1,2-1,5 kg per 100 kg LG per dag ) in combinatie met een vitaminen en mineralen aanvulling. 

Voor magere paarden die weinig energie hebben zou je kunnen kiezen voor onbeperkt ruwvoer met extra vet/olie.

Tijdens de opleiding van het paard zal de behoefte zeker wel eens veranderen en zal je het rantsoen moeten bijstellen, denk daarbij goed na over welke prestatie je paard moeten leveren en hoe zwaard dit daadwerkelijk is. Een echte kracht-piek prestatie komt weinig voor. De meeste trainingen zijn voor het paard snel een duur prestatie waarvoor spiercellen dus vetzuren kiezen als verbranding. 

Lees ook: paard en voer

bron: voervergelijk, Anneke Hallebeek, paard natuurlijk.